Mag het licht aan?

Wij hebben ons gebogen over een nieuw lichtontwerp voor een ruimte waarin gedurende het hele jaar wordt geleefd en gewerkt: het souterrain van een dijkwoning in Amsterdam-Noord.

Het souterrain grenst aan de tuin, waar een balkon met een diepte van 3 meter diep boven uitsteekt. Hierdoor, en doordat de tuin grenst aan de bosrand met hoge bomen, is deze ruimte juist in de zonnige zomermaanden ontzettend donker. In de wintermaanden laten de laagstaande zon en de kale bomen wat zonnestralen binnen, maar niet voldoende om goed te kunnen lezen of werken.

Om een nieuw lichtplan voor deze ruimte te maken is het belangrijk om goed na te denken over de gebruikers en de functie van de ruimte. Wie maken van het souterrain gebruik?  Waar wordt de ruimte allemaal voor gebruikt? Welke sfeer moet het straks gaan uitstralen en welk licht hebben we dan daarvoor nodig? Nadat dit allemaal in kaart is gebracht tekenen we een plattegrond met de (evt nieuwe) indeling. Deze plattegrond geldt als onderlegger om aan te geven waar we basis- en sfeerverlichting (indirect licht), functionele verlichting (direct licht), of accentverlichting nodig hebben.

In de basis wordt er onderscheid gemaakt tussen 3 soorten verlichting:

1. Basis- en Sfeerverlichting
   Basis verlichting is algemene verlichting in een ruimte die zorgt voor een gelijkmatige verdeling van licht, waarbij je goed kunt zien waar je beweegt en wat je doet. Zie het als de algemene verlichting die je aandoet als je een ruimte binnenkomt. Deze basisverlichting wordt vaak aangevuld met sfeerverlichting. Denk bij sfeerverlichting aan wandlampen, vloerlampen en tafellampen. Deze lampen worden meestal aangezet om een behaaglijke en gezellige sfeer in huis te creëren. Belangrijk bij de keuze van de sfeerverlichting is om rekening te houden met de temperatuur van het licht (uitgedrukt in Kelvin), wat zorgt voor de lichtkleur. 2700K of 3000K zal een warmere gele/oranje gloed geven. Hoe hoger de kleurtemperatuur hoe witter en blauwer, en dus killer het licht wordt. Voor woonkamers houden we in Noord-Europa meestal 2700-3000K aan, voor zakelijk licht komt dit al snel richting de 4000-5000K.
2. Functionele verlichting.
   Door functionele verlichting toe te passen, ontstaat de juiste hoeveelheid licht die nodig is in een bepaalde situatie. Een goed voorbeeld is een bureaulamp of leeslamp. Deze lampen zorgen voor felle verlichting die het mogelijk maakt om de krant te lezen als het donker is. Als je kiest voor een armatuur met dimmerfunctie kun je zelf de sterkte van de lichtbundel bepalen.

Leeslampen hebben meestal ook diffuus licht. Dat houdt in dat de verlichting gelijkmatig in de ruimte verdeeld wordt. Hierdoor heb je geen tot minimale reflectie of harde schaduwvorming.

Functionele verlichting wordt ook als gerichte verlichting ingezet.

3. Accentverlichting
   Bij dit soort verlichting kun je denken aan (richtbare) spotverlichting die een object of schilderij uitlicht. Hierdoor kun je op een decoratieve manier gericht aandacht geven aanobjecten in huiswaar je waarde aan hecht. Op een praktische manier kun je bijvoorbeeld het werkblad van het aanrecht aanlichten.

Al bovenstaande soorten verlichting hebben wij verwerkt in het lichtplan. Richtbare opbouwspots verdeeld over de gehele ruimte vormen samen de basisverlichting. Door de spots strategisch te plaatsen kunnen ze op bepaalde plekken ook worden ingezet als accentverlichting door ze te richten op de kunst aan de wand. Als functionele verlichting zullen leeslampen en een bureaulamp worden ingezet. De ruimte dient tevens als atelier en kantoor en vraagt daarom tevens om werkverlichting. De wens is om zoveel mogelijk natuurlijk licht, licht dat aangenaam is voor het oog, na te bootsen.Om dit te bereiken kiezen we voor deze werkplek en het atelier 2 trackrails systemen met een geïntegreerde LED-lijn. De zorgvuldig uitgekozen lichtbronnen hebben een hoge kleurtemperatuur. Deze zorgen tijdens het werken en schilderen voor helder wit/blauw licht, een kleur die de beleving van daglicht simuleert. Tenslotte worden er voor de sfeerverlichting aanvullend wandarmaturen geplaatst. Alle verlichting zal dimbaar worden zodat er met contrasten gespeeld kan worden. Zo kan de verlichting ten allen tijden op de gewenste lichtsterkte en lichtkleur ingesteld worden.

Doordat we bovenstaande types verlichting in de ruimte op de gewenste plekken hebben ingetekend in een overall ‘lichtplan’, krijgen we direct inzichtelijk waar we meer stroomcontactpunten (stopcontacten) nodig hebben. Door het lichtplan op deze manier op te bouwen kunnen we een volledig pakket met wensen bij de elektricien neerleggen.

Het lichtplan wordt momenteel door de elektricien gecheckt en verder tot in detail uitgewerkt. We hebben te maken met een laag balken plafond en een oud huis. Onze opdrachtgever wil de balken in het zicht laten om de weinige hoogte ook optisch maximaal te behouden. Dit maakt dat het niet mogelijk is om alle bedrading weg te werken achter een verplaagd plafond. De elektricien kijkt en denkt mee in de mogelijkheden om zoveel mogelijk snoeren en draden op de netst mogelijke manier aan te brengen en/of weg te werken.

Dit lichtplan zal begin 2020 worden uitgevoerd. Wordt vervolgd….

Wil jij ook graag een lichtplan laten maken die helemaal toegepast is op jouw ruimte? Of ben je op zoek naar advies over de indeling van je huis, kleuren, sfeer, maatwerkmeubilair of zelfs een volledige verbouwing?
Neem dan vrijblijvend contact met ons op!